Hoe communiceer je met de ouders van je hoogbegaafde leerling?
Veel ouders, maar vaak ook de leerkrachten, klagen over gebrekkige communicatie op school. Daardoor ontstaan frustraties, wrijvingen en dikwijls ook misverstanden. Communicatie met school die goed wordt aangepakt, voorkomt problemen of zorgt ervoor dat probleemgedrag, leerproblemen of problemen door verveling vlugger en efficiënter worden aangepakt.
En hoe komen we tot een goede communicatie tussen ouders, leerkrachten en andere personen op school?
Hoe vermijden we dat we in een patstelling komen?
Hoe komt het dat de communicatie niet altijd vlot verloopt?
Heel wat ouders van hoogbegaafde kinderen botsen met de leerkracht van hun kinderen wanneer ze voor de zoveelste keer op gesprek gaan op school. Er zijn dan ook heel wat factoren die ervoor kunnen zorgen dat de communicatie tussen beide partijen scheef loopt.
Onbegrip
Ouders van een hoogbegaafd kind hebben waarschijnlijk al heel wat gelezen over hoogbegaafdheid waardoor zij een, soms al ruime, kennis hebt opgebouwd, kennis die jij als leerkracht vaak ontbeert. Hoogbegaafdheid is nog steeds geen verplichte lesstof in de lerarenopleiding. Veel ouders voelen ook schroom om deze informatie te delen en denken dat de leerkracht hen dit niet in dank zal afnemen. Nochtans zouden scholen er goed aan doen deze belangrijke informatiebron niet te negeren.
Door hun ervaring met hun eigen kind(eren) herkennen ouders ook al heel vroeg de signalen wanneer het opnieuw de verkeerde kant dreigt op te lopen bij hun kind. Dikwijls zijn dit zo’n subtiele signalen die door anderen nog helemaal niet opgemerkt worden. Bijgevolg zal je als leerkracht eerder terughoudend zijn wanneer ouders opnieuw aan zijn of haar deur aankloppen wanneer hun buikgevoel opnieuw spreekt.
Sommige kinderen gedragen zich thuis ook nog eens helemaal anders dan op school, waardoor het lijkt alsof je over een ander kind aan het praten bent. Dit verschil in school- en thuissituatie zorgt er ook voor dat de ouders niet dezelfde signalen waarnemen als jij op school waardoor er onbegrip optreedt.
Door de nauwe band die ouders hebben met hun kind en doordat ze vaak al een moeilijke periode achter de rug hebben, kan het daarenboven gebeuren dat ouders bij een oudercontact ook nog eens behoorlijk emotioneel reageren wanneer je als leerkracht aangeeft dat dit kind moeilijk gedrag vertoont of wanneer je zelf merkt dat het zich ongelukkig voelt of reeds aan het onderpresteren is.
Het gesprek dat ouders en leerkrachten als het moeilijkst ervaren, is het allereerste gesprek waarin de vermoedens worden uitgesproken. Wanneer de ouders vermoeden dat hun kind hoogbegaafd is en dit trachten aan te kaarten bij de nietsvermoedende leerkracht in de hoop dat die hen hierin bijtreedt. Ook het omgekeerde kan het geval zijn wanneer de leerkracht een vermoeden heeft, maar de ouders hiervan nog niet op de hoogte zijn en het soms niet eens geweten willen hebben. Jammer genoeg heb je dan ook nog eens de situatie waarbij ouders en leerkracht bij het kind wel een probleem zien maar hierbij niet aan hoogbegaafdheid denken, maar dat is dan weer een ander thema (zie ADHD, ASS,…).
Het is goed om te beseffen hoe communicatie helemaal vervormd kan worden door je eigen brein. Ouders hebben niet steeds dezelfde achtergrond als de leerkracht en kijken vanuit een ander perspectief naar het kind. Tracht je dus vooral in te leven in de ander, in zijn oogpunt of leefwereld en heb begrip en respect voor wat hij of zij zegt. Tracht samen te werken met als gemeenschappelijk doel het welzijn van je kind.
Aanpak schoolgesprek
Om conflicten en misverstanden door verschillende verwachtingspatronen te vermijden is het goed om school en ouders in een zo vroeg mogelijk stadium te betrekken en te gaan samenwerken. Het is aan te bevelen om contact te blijven houden tussen leerkracht en ouders zodat een soort bondgenootschap ontstaat die het welbevinden van het kind vooropstelt. Hieronder vind je tips voor een goede communicatie tijdens een oudergesprek op school:
- Schrijf op wat je als leerkracht hoopt te bereiken bij een gesprek, maak een lijstje met je zorgen;
- Toon begrip voor de gevoelens én het standpunt van de ouders over de situatie;
- Geen geen schuld aan elkaar;
- Beschouw het probleem als een gezamenlijk probleem, waar je samen wilt aan werken;
- Begin bij nieuwe informatie met dat wat aansluit bij de waarnemingen van de ouders en vertrek van daaruit;
- Sta open voor nieuwe informatie, wees nieuwsgierig en open zonder vooroordelen;
- Zie een extern deskundige (psycholoog, HB-adviseur) niet als bedreigend, maar als een hulpbron;
- Probeer een stapsgewijze aanpak die realiseerbaar is en wees tevreden met elk klein stapje;
- Probeer tot overeenstemming te komen over het plan van aanpak of tenminste een deel ervan;
- Geef jezelf de tijd om er opnieuw over na te denken indien er geen overeenstemming bereikt wordt;
- Betrek de zorgcoördinator, directie of CLB-medewerker erbij als die u van steun kan dienen;
En als het écht niet lukt, voel je dan niet schuldig als je moet opgeven. Misschien leert het kind met de situatie omgaan, misschien is een time-out een goede tijdelijke oplossing voor dit kind, misschien kan het naar een andere klas of misschien kijken de ouders uit naar een andere school… Tracht echter zoveel mogelijk uit de kast te halen om tot een goede communicatie te komen in het belang van het kind.
Deze tips gelden evengoed omgekeerd, vanuit het standpunt van de ouders bekeken!
–
Communicatiemodel
Dat er misverstanden en conflicten kunnen optreden bij een gesprek lijkt ergens maar logisch zodra je begrijpt hoe communicatie vervormd wordt door ons eigen brein. Iedereen heeft een eigen model van de wereld. Wanneer iets gebeurt, dan ontvang je dat via zintuiglijke kanalen (visueel, auditief, kinesthetisch, olfactorisch en gustatief). Elkeen heeft een eigen voorkeurskanaal voor het opnemen van prikkels, wat dus anders kan zijn dan bij je gesprekspartner. Deze prikkels worden op hun beurt nog eens door iedereen anders verwerkt in het brein.
Woorden worden weggelaten, beelden worden vervormd, er wordt van alles veralgemeend, en dit alles gaat nog eens door een saus van je eigen taal, herinneringen, beslissingen, waarden en normen en je overtuigingen. Zaken die opnieuw anders zijn bij je gesprekspartner. Deze verwerking wordt dan bijkomend beïnvloed door je stemming, je gevoelswereld die op zijn beurt afhankelijk is van je lichaamshouding. Dit gehele systeem geeft uiteindelijk als resultaat een bepaald gedrag, een gedrag dat voor je gesprekspartner opnieuw een externe gebeurtenis is waar het systeem weer in gang wordt gezet enzovoort…
Iedereen heeft dus een totaal ander model van de wereld, maakt zijn eigen persoonlijke kaart van de wereld. Het is dan ook niet verwonderlijk dat ouders en leerkrachten soms niet op eenzelfde lijn communiceren. Ook de ouder ziet de wereld door andere ogen.
Leave A Comment