Wat is de beste leerkracht voor hoogbegaafde leerlingen

Moet je zélf hoogbegaafd zijn om les te kunnen geven aan hoogbegaafde leerlingen?

Sommige leraren zien hoogbegaafde leerlingen als overlast, terwijl andere leraren geïntimideerd zijn door hen. Aanvaarden dat een leerling effectief een talent heeft, is voor hen moeilijk. We leven in een tijdperk waar gelijkheid hoog in het vaandel staat waardoor leerkrachten denken dat één leerling aanmoedigen in zijn talenten negatief zou zijn voor de andere leerlingen. Dit kon niet verder van de waarheid zijn. Leerlingen willen zichzelf ontplooien en begrijpen heus wel dat iedereen een eigen talent heeft en dit op zijn eigen manier ontwikkelt. Het gevolg van dit gelijkheidsprincipe is echter dat hoogbegaafde leerlingen onder een stolp worden gehouden en dat het hen niet wordt toegestaan om hun gave te ontdekken, of nog erger, te accepteren.

Om het talent te kunnen herkennen, moeten we in de eerste plaats heel aandachtig zijn in de klas zodat we het leerpotentieel van leerlingen zien, in welke vorm ook het talent zich uit. Leraren beseffen meestal wel dat hoogbegaafdheid niet altijd gevonden wordt bij de best presterende leerlingen van de klas. Om het talent van een leerling te kunnen identificeren hebben we leerkrachten nodig die zich minder bekommeren met het controleren van het gedrag van een leerling, maar het gedrag eerder willen kanaliseren in een goede richting.
In feite vereist het geven van goede instructie en goede leermogelijkheden aan hoogbegaafde leerlingen, een begaafd docent. Dit betekent níet dat de leerkracht slimmer, meer getalenteerd of meer moet kunnen dan deze leerlingen. Het betekent wél dat de leraar in staat moet zijn om les te geven op een hoogbegaafde en intuïtieve manier. Je hoeft zelf niet hoogbegaafd te zijn om les te kunnen geven aan hoogbegaafde leerlingen, maar je moet hun gedrag, hun gevoelens en behoeften wel begrijpen om hen de kans te geven zich te ontplooien.
Begaafde leerkrachten zien leerlingen als unieke personen. Ze begrijpen dat er variaties zijn in ontwikkeling van individuen en dat sommigen uitzonderlijke leerbehoeften of capaciteiten hebben. Zij beschikken over een repertoire van evidence-based curriculum en didactische methoden om onderscheid te maken in leerlingen met verschillende mogelijkheden en talenten. Zo’n ervaren leraar zal de leerling helpen gebruik te maken van zijn eigen hoogbegaafdheid door de juiste middelen en leerstrategieën aan te bieden aan deze leerling. Ze leren hen kritisch denken, creatief denken, probleemoplossend denken. Op die manier zullen de natuurlijke talenten van deze leerling bloeien zonder dat de leerling het zelfs in de gaten heeft. Een leerling helpen om zijn eigen talent te ontdekken en te herkennen geeft hem of haar de nodige veerkracht om door te zetten bij een moeilijke leeropdracht. Zo’n leraar stuwt hoogbegaafde leerlingen omhoog zodat ze de lat voor zichzelf hoger gaan leggen in plaats van ze alleen maar meer werk te geven of hen te vragen de andere leerlingen te helpen.

Zelf dank ik graag mijn wiskundeleraar van het laatste jaar secundair onderwijs omdat hij mijn wiskundetalent zag en me de moed gaf om destijds als meisje te durven gaan voor de richting Burgerlijk Ingenieur. Hij moedigde mij aan om door te zetten bij het zelfstandig inhalen van de leerstof van de acht uren wiskunde (ik had er maar vijf). Hij ondersteunde mij zodat ik kon slagen voor het toelatingsexamen. Deze leerkracht zag het talent, had door dat ik het liefst zelfstandig in eigen tempo leerde en daagde mij uit met moeilijker oefeningen die niet in het handboek stonden. Deze intuïtieve manier van onderwijzen heeft voor mij een verschil gemaakt.