Mensen helpen naar een groeimindset

Waarom hebben sommige mensen niet de neiging om te veranderen?

Wanneer je voor het eerst begint te leren over het concept van een groeimindset, word je er echt enthousiast van; het lijkt zo logisch! “Tuurlijk! Als we geloven dat we onszelf kunnen verbeteren en we ondernemen actie om dit te doen, dan worden we slimmer: we veranderen! Zo simpel is het!”

Behalve dat het dat niet is. Op een gegeven moment beginnen we te denken: “Hola, maar wacht eens even. Als het zo eenvoudig is, waarom is het dan zo dat ik zoveel mensen ken die helemaal niet veranderen? En hoe komt het dat – zelfs als we praten over groeimindset met anderen – het geen verschil lijkt te maken?”
Wat is hier aan de hand?

Makkelijkst is om op zo’n moment de vaste mindset de schuld te geven, de persoon te gaan labelen als een ‘Fixie’ en gewoon verder te gaan. Maar dat hoeft niet onze keuze te zijn en het ligt zeker niet in onze eigen groeimindset-aard om zo te handelen.

Eerst een verhaal over een leerling die aan ons traject Wijs op weg deelnam, C. Hij viel altijd in slaap in de klas. Tijdens de sessies over mindset spreken we ook over voeding en slaapgewoonten en hoe zij een rol spelen bij zijn brein en bij het leren. Ik vroeg hem waarom hij altijd in slaap valt, ‘Laten we dat eens uitzoeken. Wanneer ga je elke nacht naar bed, vertel me je routine om te gaan slapen. En wanneer sta je dan op?’ Hij vertelde dat hij elke nacht toch wel 8 à 9 uur sliep. Ik begreep het niet. Hij zei: ‘Ik ben gewoon een lui persoon.’ En hij bleef dat maar herhalen.

Ik schudde mijn hoofd, “Nee. Niemand is ‘gewoon een lui persoon’, en wat meer is, zelfs als je dat was, dan zou dat er toch niet toe leiden dat je elke dag je bewustzijn verliest in de klas?” Toen vroeg ik hem wat zijn eetgewoontes waren.

Wel, dààr zat het probleem. Als hij at, dan at hij weinig tot geen proteïnen en dan had hij de neiging om lange tijd niet te eten en daarna heel veel te eten. Zijn lichaam was aan het crashen en dàt zou het kunnen zijn dat hem ’s middags in slaap deed vallen.

Maar waar ik bezorgd over was, was dat C. zichzelf gedefinieerd had als ‘gewoon een lui persoon’ in plaats van na te denken over hoe zijn keuzes zijn leven beïnvloed hebben. Hij had afstand gedaan van de controle over zijn leven om iets waarvan hij dacht dat het voorbeschikt was. Hij begreep niet dat de inspanning die hij zou leveren om een nieuwe gewoonte aan te kweken, hem zou helpen veranderen.

Dit is maar één voorbeeld van iets dat speelt in de gedachten van zoveel mensen: onze keuzes geven ons een slecht resultaat. Maar in plaats van een betere keuze te maken, zien we het verband niet en in plaats daarvan geven we de schuld aan onszelf, aan onze hersenen, aan wie we zijn voor dit slechte resultaat. We worden erdoor gedefinieerd.

Maar het hoeft niet zo te zijn. In onze trajecten (De kracht in jezelf, Wijs op weg en mindset) hebben wij de instrumenten, de strategieën en de taal om jongeren zoals C. te helpen. Wij kunnen onze invloed gebruiken om mensen – kinderen, jongeren en (jong)volwassenen – te helpen een nieuwe werkelijkheid te creëren. Ik kan een persoon niet veranderen, maar ik kan hem/haar wel helpen te begrijpen hoe hij/zij zichzelf kan veranderen en zichzelf kan motiveren om dat te doen.

Hier vind je een viertal goede redenen waarom er zoveel mensen niet zoveel veranderen.

1. Ze weten niet wat ze kunnen.
   De meeste mensen weten niet echt zeker dat ze inderdaad veranderingen kunnen maken in hun gewoonten, vaardigheden én intelligentie. Wanneer wij proberen, falen en geen verandering ervaren, gebeurt het dat we die eigenschappen als vast gaan zien. Maar als wij eraan herinnerd worden dat er tijd, veel en effectief oefenen en doorzettingsvermogen nodig is, kunnen we allemaal grote veranderingen maken in onszelf ons hele leven lang en maken we meer kans om actie te ondernemen in de richting van verandering.

   Iemand met een vaste mindset herken je wanneer ze zeggen: ‘Ik ben gewoon… (een soort persoon)’ of ‘Ik ben gewoon (niet goed in…).’ Iemand die een label laat bepalen wie ze zijn in plaats van te zeggen: ‘Ik kan dit nog niet’ of ‘Dat is nieuw voor mij’.

   Mensen kunnen manieren vinden om zichzelf eraan te herinneren dat de verandering binnen hun bereik te vinden is. Facebook is een geweldige manier om met de Growth Mindset Community verbonden te blijven. Volg Growth Mindset international of Platform Mindset, die ook een handig doosje heeft met groeikaarten aanbiedt. Of volg op Twitter @Brainology of @MindsetWorks. Lees ook over hoe het brein groeit of bekijk een video over het bouwen van de neurale verbindingen – dat kan je doen!

2. Ze weten niet hoe
   Als mensen niet weten hoe te leren, lopen ze gefrustreerd. In plaats van strategieën of tools te gebruiken om hun aanpak te veranderen, staren ze langer naar de opdracht, gaan ze op zoek naar een makkelijkheidsoplossing of geven ze op. Maar we kunnen hen beter aanleren hoe te leren. Er zijn heel wat motiverende video’s te zien over dit onderwerp, zoals bv. deze van Trevor Ragan: Unleashing the Learning Machine. Bij Mindset Works vind je een poster die een aantal zaken over leren samenvat en die leerlingen in hun mindsetprogramma meekrijgen. Of lees boeken over het brein bv. Ellis en het verbreinenvan Jelle Jolles.

3. Ze willen niet
   Ik weet misschien wel dat ik eventueel kan leren skydiven, maar dat wil ik niet. Het zou voor mij niet effectief zijn om alles te proberen waarvan ik denk dat ik het kan leren, omdat ik geloof dat het een nuttiger strategie is om je te concentreren op de dingen die je het belangrijkst vindt. Op dezelfde manier moet elke leerling het gevoel krijgen dat de leerstof of de vaardigheid de moeite waard is te om leren om zo diep en effectief ermee betrokken te raken.

   We kunnen als ouder en leerkracht actief helpen om een verbinding te maken met de relevantie van leerstof of vaardigheden. Je kan jongeren vragen om te brainstormen over het onderwerp om nieuwsgierigheid op te wekken. Je kan het materiaal in een context plaatsen die ertoe doet in het leven van dit kind. Je kan hen vragen hoe hetgeen ze gaan leren nuttig kan zijn later en je kan hen vragen om de relevantie van deze leerstof door te geven aan anderen.

4. Ze weten niet dat ze het waard zijn
   Deze kan je hart breken, vooral wanneer het gaat om kinderen uit je gezin, uit je klas waar je bekommerd om bent. Soms denken mensen gewoon dat het de moeite niet loont voor hen. Ze zien zichzelf niet als de moeite waard om zichzelf te verbeteren. Ze hebben overtuigingen vastgelegd die zowel van buiten zichzelf als van binnen komen die zeggen: ‘Neen, jij niet’. En daardoor raken ze niet betrokken. Een ander persoon kan je niet veranderen en hun keuzes of gedrag is van hen en niet van jou, maar we kunnen in ieder geval proberen om invloed te hebben. Herinner jongeren eraan dat zij inderdaad de moeite waard zijn voor al het extra werk dat je in hen steekt. Dat zaken inderdaad moeilijker kunnen zijn voor hen of er moeilijk kunnen uitzien, maar dat dit niet betekent dat ze waardering en succes niet net zo verdienen als de persoon naast hen. Ze zijn wel degelijk de moeite waard.

Tot slot… zijn er ook mensen die er gewoon niet willen voor werken. Aan jezelf werken is ook een plaats waar je kan proberen en kan falen. Maar ook hier hangt soms een stigma aan vast. Willen we een groeimindset-cultuur creëren voor onze kinderen, voor andere volwassenen en voor onszelf, dan moeten we de schaamte die geassocieerd wordt met aan jezelf werken laten vallen. Eén manier om dat te doen, is door dapper genoeg te zijn om als allereerste te gaan! Stel een aantal doelen, neem een aantal risico’s, leer hardop en deel het met anderen.

Wat denk je? Wat heb je geleerd over wat er helpt om mensen te veranderen, hetzij voor jezelf of om iemand anders te inspireren? Geef je reactie hieronder!